%1. #[f°14 v°]@ In lu nomu di &CIesu&c&K &k&CCristu&c e di la sua matri virgini Maria, i&Kn&kcome&Kn&kzamu la ystoria di lu meraculu di la ymagini di lu Salvaturi depicta i&Kn&k una cona in la chitati s&Kecun&kdu ki teni rafirma la ystoria eclesiastica. %2. Essendu natu unu gra&Kn&kdi erruri intra la &Kcristi&kanitati, di lu sangu lu quali ixiu di lu latu di la ymagini di lu Salvaturi di lu mu&Kn&kdu, p&Ker&kkì no&Kn&k cridianu p&Ker&kfectame&Kn&kti e&Kss&keri statu lu miraculu cussì comu fu, una m&Ku&kltitudini di santi episcopi, partendusi di la p&Kar&kti di Asia &Cet&c vine&Kn&kdusindi i&Kn&k la chitati di Cesaria, in li parti di Cipadocia, p&Ker&k vuliri aseptari &Cet&c mectiri i&Kn&k bona &Kcon&kcordia lu p&Kre&kdictu erruri, fichiru sinodu oy &Kcon&ksiglu i&Kn&k la p&Kre&kdicta chitati. %3. Essendu illi adunca &Kcon&kgregati i&Kn&k la casa di lu &Kcon&ksiglu et p&Kar&klandu di lu p&Kre&kdictu miraculu, livausi i&Kn&k me&Kn&kzu di loru unu reverendu &Cet&c s&Kan&ktu homu, zoè episcopu Petru di la chitati di Nicomedia &Cet&c, &Kcon&kfortatu di lu Sp&Kirit&ku S&Kan&ktu, income&Kn&kzau a pparlari i&Kn&k fervuri di spiritu dichendu quisti paroli: "O santissimi patri, si plachissi a li v&Kost&kri santitati, vurria amustrarivi unu librichellu lu quali &Kcom&kpossi &Cet&c fichi lu beatissimu Athanasiu, pat&Kri&karcha di la chitati di Alexa&Kn&kdria, i&Kn&k lu quali librichellu &Kcon&kteni lu p&Kre&kdictu miraculu di la cona di la ymagini di lu n&Kost&kru Salvatori ". %4. Ripusi lu &Kcon&ksiglu: "Nui cu&Km&k gra&Kn&kdi desyyu vulimu ascutari la ystoria ki &Kcon&kteni lu predictu librichellu. " %5. Et ip&Ks&ku, zoè lu p&Kre&kdictu Petru episcopu, fichisi portari lu libru &Cet&c apersilu dana&Kn&kti di lu &Kcon&ksiglu. %6. Lu titulu di lu quali libru i&Kn&kcome&Kn&kzava cussì: #Incipit libellus Athanasi patriarche alexandrine urbis de passione D&Komi&kni Salvatoris ymagine [f°15 r°] qualiter crucifixa e&Kst&k i&Kn&k partes@ Sirie #i&Kn&k quadam urbe q&Kue&k@ Berintus #dicitur te&Km&kporib&Kus&k &KCon&kstantini iunioris &Cet&c Hyrene uxoris eius.@ %7. Zoè izà i&Kn&kcome&Kn&kza lu librichellu di Athanasiu, patriarcha di la chitati di Alexandria, di la passioni di lu n&Kost&kru Signuri &CIesu&c&K &k&CCristu&c, zoè di la ymagini di lu Salvaturi comu illa, zoè la p&Kre&kdicta ymagini, fu crucifixa in li p&Kar&kti di Siria, in la chitati ki è nominata Berintu i&Kn&k li te&Km&kpi di &KCon&kstantinu iuvini i&Km&kp&Ker&katuri &Cet&c dy Hyrena sua consorti. %8. Dilecti &Cet&c amati figli, fidili di la s&Kan&kta matri eclesia catholica, livati li ochi di la menti &Cet&c ancora actenditi cum li aurichi et &Kcon&kte&Km&kplati una excellenti cosa la quali nui desiyamu ki vegna i&Kn&k n&Kost&kra noticia. %9. Guardati li gra&Kn&kdi miraculi di lu om&Kn&kipotenti Deu &Cet&c i&Kn&kcessabili laudi re&Kn&kditichi p&Ker&k semp&Kri&k; may guardati unu pocu la sua ineffabili ma&Kn&ksuetudini &Cet&c benignitati, la quali illu à supra di om&Kn&ki generacioni et m&Ku&kltu plui supra lu fidili populu &Kcrist&kianu. %10. Considerati ancora lu grandi mist&Ker&kiu di la sua dispensacioni et inp&Ker&kzò, &Kcom&kmossi a pietati, piglati chantu et amari lac&Kri&kmi cu&Km&k lame&Kn&ktacioni di sp&Kirit&ku supra di tantu miraculu i&Kn&k li n&Kost&kri iorni e&Kss&keri factu inversu di nui, ki ia&Km&kmay i&Kn&k quistu mu&Kn&kdu no&Kn&k fu audutu, i&Kn&kp&Ker&kzò ki a Deu nulla cosa è i&Km&kpossibili nè forti, ma secundu la sua volu&Kn&ktati iusta, disponi, guberna &Cet&c regi tuctu lu univ&Ker&ksu. %11. Certame&Kn&kti supra di alcuni cosi ki havi volutu ademostrari li n&Kost&kri iorni, lu cori di chasquidunu di è stupefactu maraviglandusi &Cet&c i&Kn&k zo ki, cussì co&Km&ku p&Ker&k lu t&Kem&kpu ià longu passatu in la passioni di lu sou unigenitu figlu, &CIesu&c&K &k&CCristu&c, lu chelu si spaventau lu suli, &Cet&c la luna oscurau la t&Ker&kra, trimau lu limbu. %12. Li s&Kan&kti p&Kat&kri, ki tenia i&Kn&k la oscuritati di fora, p&Kre&kstame&Kn&kti li gictau. %13. Cussì certamenti ora, i&Kn&k quista secunda p&Kar&kti, volci #[f°15 v°]@ p&Ker&k la divina providencia, tucti li p&Kre&kdicti signali, ki foru in lu iornu di la passioni, ià su&Kn&knu renovati. %14. &CEt&c inp&Ker&kzò audie&Kn&kti i&Kn&ktenditi, &Cet&c intelligenti maraviglativi, &Cet&c quilli cosi, li quali a vui manifestirimu cu&Km&k bona fidi, li piglati. %15. Lu ordini di la narracioni di lu miraculu è i&Kn&k quista forma comu sequita appressu. %16. Diviti sapiri ki in li p&Kar&kti di Siria, i&Kn&k una chitati di Berintu, hi&Kn&kt&ava una grandi m&Ku&kltitudini di iudei. %17. Accadiu ki una fiata unu &Kcristi&kanu allugau una casichella appressu la muskita di li iudei &Cet&c intra di li alt&Kr&ki cosi ki in la predicta casa allugata portauchi fu la cona di la ymagini di lu Salvaturi di lu mu&Kn&kdu. %18. I&Kn&k la quali cona era depicta la figura di lu n&Kost&kru Salvaturi &CIesu&c&K &k&CCristu&c, secu&Kn&kdu ki illu fu longu latu &Cet&c profundu. %19. &CEt&c di llà a pocu t&Kem&kpu lu p&Kre&kdictu &Kcrist&kianu si allugau un'autra casa, perkì killa era cussì pichula ki no&Kn&k chi putia hi&Kn&kt&ari. %20. &CEt&c inp&Ker&kzò si ndi allugau un'altra plui grandi &Cet&c, portandusi cussì comu esti usanza li cosi soy a la casa di novu allogata, adime&Kn&kticausi la predicta cona i&Kn&k la casa dundi stava i&Kn&k prima. %21. &CEt&c quistu fu p&Ker&k misteriu di Deu om&Kn&kipotenti, ki volci amostrari supra la humana generacioni li soy merabili &Cet&c alti facti a &Kcon&kfusioni di li pagani &Cet&c di li mali &Kcrist&kiani &Cet&c aume&Kn&ktacioni &Cet&c gl&Kor&kia di li soy s&Ker&kvituri. %22. Factu quistu, di llà a t&Kem&kpu, unu iudeu allugau quilla casa duvi lu &Kcrist&kianu si adimi&Kn&kticau quilla cona. %23. &CEt&c hi&Kn&kt&andu i&Kn&k quilla casa, zoè lu iudeu, ia&Km&kmay di la p&Kre&kdicta cona no&Kn&k si ndi adonau, i&Kn&kp&Ker&kzò ki stava i&Kn&k unu locu oscuru di la casa. %24. &CEt&c intra di li alt&Kr&ki iorni, quistu iudeu i&Kn&kvitau unu iudeu so pare&Kn&kti, et ma&Kn&kiandu &Cet&c parlandu, cussì comu esti usanza l'unu pare&Kn&kti cu&Km&k l'autru, alzau li ochi, zoè lu iudeu invitatu, #[f°16 r°]@ et vidi la p&Kre&kdicta cona ki stava apoyata a lu muru di la casa cussì comu solinu tiniri li boni &Kcristi&kani p&Ker&k adorarisi. %25. Allura lu p&Kre&kdictu iudeu invitatu fu &Kcom&kmossu a grandi ira &Cet&c m&Ku&kltu infuriatu i&Kncon&ktra di lu sou parenti, ki l'avia i&Kn&kvitatu, i&Kn&kcome&Kn&kzau a diri: %26. "Ribaudu tradituri, inimicu di la liyi di Moysè, teni la ymagini di quillu fauzu &CIesu&c Nazarenu, lu quali fu semp&Kri&k n&Kost&kru &Kcon&ktrariu &Cet&c p&Ker&ksequitaturi, &Cet&c p&Ker&k li soy mali op&Ker&kacioni fu misu i&Kn&k cruchi i&Kn&k mezu di dui larruni". %27. In so ma&Kn&kcame&Kn&ktu lu iudeu, lu quali havia invitatu cu&Km&k grandi sacramenti illu, havia certificatu ki di quista cona no&Kn&k si havia may adonatu, ki, si adonatu si ndi havissi, di fora la haviria gictatu. %28. Lu iudeu invitatu, mustrandu no&Kn&k si ndi curari, poy ki illu appi ma&Kn&kiatu, p&Kre&kstam&Ken&kti si ndi andau a la sinagoga &Cet&c li pontifichi &Cet&c li farisey tucti insembli &Kcon&kgregau. %29. "Sachati patri mei comu unu malfacturi di li n&Kost&kri àvi actruvatu ki in casa teni la ymagini di &CIesu&c Nazarenu da li n&Kost&kri antecissuri crucifixu: &Cet&c di quista cosa eu vi pozu certificari, si nui andirimu insemb&Ku&kli a casa sua". %30. Duvi li p&Kre&kdicti po&Kn&ktifichi &Cet&c iudey foru fortime&Kn&kti irati, &Cet&c senza adimura si ndi andaru a la casa di lu iudeu duvi era la cona. %31. &CEt&c cu&Km&k grandi furia i&Kn&ktraru dintra, &Cet&c prisiru lu iudeu &Cet&c la p&Kre&kdicta cona et portarula in la sinagoga, &Cet&c p&Ker&kkì ki era nocti no&Kn&k si mossiru a ffari ne&Kn&kti. %32. Vine&Kn&kdu certame&Kn&kti lu indimani, li princhipi di li sacerdoti &Cet&c li su&Km&kmi pontifichi foru &Kcon&kgregati i&Kn&k loru sinagoga &Cet&c coma&Kn&kdaru ki lu malfacturi li fussi minatu dana&Kn&kti loru p&Ker&k vuliri fari iudiciu di la sua mala op&Ker&kacioni. %33. Income&Kn&kzarulu a spiyari si killa #[f°16 v°]@ cona studiusame&Kn&kti chi la havia portatu illu et si illu sequitava la fidi di &CCristu&c&K &k&CIesu&c Nazarenu. %34. &CEt&c illu rispusi a li pontifichi, iurandu cu&Km&k ardui sacrame&Kn&kti ki illu no&Kn&k vulia ne&Kn&kti ma altra fidi ki la liyi di Moysè. %35. &CEt&c comu quilla cona eu la truvay i&Kn&k quilla casa &Cet&c ia&Km&kmay eu no&Kn&k mi ndi havia adonatu si no&Kn&k ki quillu iudeu meu parenti mi ndi fichi adonari. %36. Li su&Km&kmi sac&Ker&kdoti rispusiru &Cet&c dissiru: " Zo ki tu dichi no&Kn&k è veru, ki tu lu dichi p&Ker&k tua excusacioni; ma zo ki tu hay factu, hay factu p&Ker&k recta iniquitati et malicia, &Cet&c p&Ker&kzò tu i&Kn&kdi havirai la penite&Kn&kcia". %37. &CEt&c fichirulu spuglari et actaccarulu ad una culo&Kn&kna ki era intra loru muskita &Cet&c m&Ku&kltu beni lu fichiru chingari &Cet&c bactiri crudilime&Kn&kti. %38. I&Kn&ktantu ki lu lassaru me&Kn&kzu mortu &Cet&c cussì nudu e ffustigatu cu&Km&k grandi fururi, lu gictaru di fora la muskita. %39. Factu ki appiru quistu, fichiru &Kcon&ksiglu i&Kn&ktra di loru ki vulianu fari di quista cona. %40. Rispusi lu summu sac&Ker&kdotu &Cet&c dissi: "Patri, figli &Cet&c fr&Kat&ki mei, chasquidunu di nui sa, p&Ker&k lu dictu di li n&Kost&kri p&Kat&kri antiqui, i&Kn&k ki maynera &CIesu&c Nazarenu fu mortu p&Ker&k manu di li n&Kost&kri p&Kat&kri &Cet&c comu illi lu sputaru &Cet&c ataccaru &Cet&c flagellarulu &Cet&c poy lu chavaru a la cruchi. &CEt&c a zo ki nui pozamu meritari cu&Km&k li n&Kost&kri p&Kat&kri fazamu lu simili. %41. Inp&Ker&kzò ki cosa iusta è &Cet&c meritoria di vuliri puniri lu malfacturi &Cet&c i&Kn&kp&Ker&kzò ki &CIesu&c fu reu homu &Cet&c malfacturi illu fu sente&Kn&kciatu i&Kn&k la da&Kn&knacioni di la cruchi &Cet&c p&Ker&ktantu li n&Kost&kri patri happiru gra&Kn&kdi meritu di fari quista iusticia". %42. Carissimi, i&Kn&k quista parti li p&Ker&kfidi iudei mentinu p&Ker&k la gula, i&Kn&kp&Ker&kzò ki illi fichiru a &CIesu&c&K &k&CCristu&c, zoè di darichi la morti crudili, lu fichiru p&Ker&k recta invidia &Cet&c iniquitati, &Cet&c inp&Ker&kzò ki #[f°17r°]@ illi foru cheki di lu i&Kn&ktellectu &Cet&c ancora di lu corpu, no&Kn&k sappiru canuxiri a lu Salvaturi &Cet&c Rede&Km&kpturi di lu mu&Kn&kdu, lu q&Ku&kali era vinutu p&Ker&k la salvacioni di l'animi loru. %43. Factu ki appiru lu &Kcon&ksiglu, fu &Kcon&kclusu &Cet&c det&Ker&kminatu ki quista cona divissi haviri om&Kn&ki virgogna &Cet&c ma&Kn&kcame&Kn&ktu ki appi lu n&Kost&kru Signuri; &Cet&c poy factu quistu, ki la cona fussi gictata intra unu grandi focu &Cet&c arsa &Cet&c la pulviri ventilata. %44. &CEt&c cussì cuma&Kn&kdaru li su&Km&kmi sac&Ker&kdoti ki fussi gictata la cona cu&Km&k gra&Kn&kdi ira in terra. %45. &CEt&c essendu la cona cussì vitup&Ker&kusam&Ken&kti gictata in t&Ker&kra, tucti qua&Kn&kti insemb&Ku&kli cursiru a mo' di cani arraiati contra la ymagini di lu Salvaturi, &Cet&c income&Kn&kzaru abominabilime&Kn&kti sputari in la fachi di la ymagi& di lu Salvaturi et poy darili gangati gridandu et dichendu cu&Km&k grandi ira &Cet&c sup&Ker&kbia: %46. "Zo ki li n&Kost&kri patri fichiru a I&Kes&ku Nazarenu farrimu a ti, figura sua maledicta, layda &Cet&c dispecta, ki p&Ker&k ti simu disp&Ker&ksi p&Ker&k lu mu&Kn&kdu &Cet&c ma&Kn&kcati di om&Kn&ki generacioni. " %47. Factu ki appiru quistu obprobriu a la ymagini di lu Salvaturi et li iudei dissiru: %48. "Nui sapimu ki li n&Kost&kri genituri lu fichiru, a I&Kes&ku Nazarenu, actaccari a la culo&Kn&kna et m&Ku&kltu crudilime&Kn&kti chingarulu, &Cet&c nui, ancora p&Ker&k no&Kn v&kuliri essiri discrepanti di li n&Kost&kri patri &Cet&c p&Ker&k vuliri adimpliri loru mensura, fachimu lu simili". %49. &CEt&c cussì cuma&Kn&kdaru ki la s&Kan&kta cona fussi m&Ku&kltu forti chingata cu&Km&k li flagelli. %50. Factu quistu &Cet&c li iudei dissiru: "Nui avimu intisu di li n&Kost&kri patri ki lu fichiru spuglari nudu &Cet&c supra la cruchi lu fichiru distendiri &Cet&c poy coma&Kn&kdaru ki li fussiru chavati li manu &Cet&c li pedi cu&Km&k chovi spu&Kn&ktati". %51. Factu ki appiru quistu, dissiru: "Nui audemmu #[f°17 v°]@ ki li n&Kost&kri patri chi donaru a biviri cauchi, feli &Cet&c achitu &Cet&c nui ancora fachimu lu simili. " &CEt&c cussì fichiru. %52. No&Kn&k basta&Kn&kdu quistu, dissiru: "Nui sapimu ki li n&Kost&kri patri a I&Kes&ku Nazarenu misiru la curuna di li spini &Cet&c nui ancora cussì fachimu. " &CEt&c cussì fichiru. %53. &CEt&c poy piglavanu la ca&Kn&kna bacte&Kn&kdu et culpiyandu la testa di la ymagini di lu n&Kost&kru Salvaturi. %54. Carissimi, livati li ochi di la me&Kn&kti &Cet&c movitivi a pietati di tanta crudelitati, ki p&Ker&k li p&Ker&kfidi iudei fachianu i&Kn&kversu la magestati di lu n&Kost&kru Salvaturi. %55. Li obprobri &Cet&c li ma&Kn&kcame&Kn&kti, li buffunarii &Cet&c li iniuri ki li p&Kre&kdicti iudei fichiru a cquista ymagini di lu Salvaturi no&Kn&k si porrianu diri né cu&Kn&ktari. %56. Factu quistu, li iudey dissiru: "Li n&Kost&kri patri lu latu dext&Kr&ku di &CIesu&c crucifixu cu&Km&k la lanza crudili largame&Kn&kti chi ap&Ker&ksiru &Cet&c azokì nui no&Kn&k lassamu nixuna cosa di quilli ki fichiru li n&Kost&kri patri fazamu lu simili. " %57. &CEt&c cussì prestame&Kn&kti fu portata una p&Ker&kfida lanza, &Cet&c unu forti colpu i&Kn&k lu latu dext&Kr&ku di la ymagini di lu Salvaturi, depicta i&Kn&k quilla cona, cu&Km&k grandi inpetu l'ap&Ker&ksi unu iudeu &Cet&c subitame&Kn&kti, carissimi, unu grandi miraculu, lu quali no&Kn&k era statu audutu nè vistu a lu mu&Kn&kdu, xiu di quilla cona, la quali era cosa insensibili &Cet&c p&Ker&ktantu è cosa di maraviglari, i&Kn&kp&Ker&kzò ki lu om&Kn&kipotenti Diu, pre adimostrari la sua potencia &Cet&c p&Ker&k acrixiri la fidi &Kcristi&kana &Cet&c &Kcon&kfundiri la p&Ker&kfiditati di li iudei, fichi ixiri di quilla cona sangui &Cet&c aqua a lu modu ki ixiu di lu latu dext&Kr&ku di lu n&Kost&kru signuri &CIesu&c&K &k&CCristu&c i&Kn&k lu iornu di lu ve&Kn&kniri s&Kan&ktu. %58. "A ti adu&Kn&kca &CIesu&c&K &k&CCristu&c, cu&Km&k lu p&Kat&kri &Cet&c lu Sp&Kirit&ku S&Kan&ktu, sia gloria i&Kn&kdeficie&Kn&kti, &Cet&c laudi senza censura, cui è cussì comu si tu Signuri, oy cui e altru Deu &Ket&kceptu, tu si ki fay li cosi alti &Cet&c t&Ker&kribili #[f°18 r°]@ miraculi i&Kn&k chelu &Cet&c in t&Ker&kra". %59. "Qua&Kn&ktu si maraviglusu &CCristu&c, rede&Km&kpturi di Deu &Cet&c di lu homu mediaturi. %60. Tu si &CIesu&c&K &k&CCristu&c n&Kost&kru Salvaturi, funtana di pietati et di mis&Ker&kicordia, &Cet&c di om&Kn&ki bonitati tu si origini &Cet&c caritati. %61. Qua&Kn&ktu si altu &CIesu&c&K &k&CCristu&c i&Kn&k la vera humilitati. %62. Cu&Km&ksociacosa ki tu si Deu, la n&Kost&kra carni fragili vulisti p&Kre&kndiri &Cet&c in lu ventri virginali ti vulisti humanari p&Ker&k n&Kost&kra salvacioni &Cet&c a nui riscatari. %63. Lu quali impii &Cet&c crudili iudei orribili &Cet&c crudili morti a ti ànu datu, &Cet&c ora i&Kn&k quistu t&Kem&kpu lu simili ànnu factu i&Kn&k la sua s&Kan&kta figura, ki è noce&Kn&kti &Cet&c pura. %64. Qua&Kn&ktu si grandi &Cet&c inme&Kn&ksu n&Kost&kru Salvaturi, ki i&Kn&k lu t&Kem&kpu di la tua passioni da lu tradituri no&Kn&k ti a&Km&kmuchasti &Cet&c spontaniame&Kn&kti di l'ortu nixisti, &Cet&c ad illu ascontrasti, &Cet&c poy ti dunasti in li manu di li iudey, di li pontifichi sac&Ker&kdoti, scribi &Cet&c farisey &Cet&c p&Ker&k vuliri re&Kn&kdiri beni p&Ker&k mali. L'auricha di Malcu s&Ker&kvu vulisti sanari. %65. Qua&Kn&ktu si grandi in la mis&Ker&kicordia di lu mu&Kn&kdu, unica spira&Kn&kza, ki ostia i&Km&kmaculata a lu Deu p&Kat&kri ti vulisti offeriri &Cet&c di la tua carni i&Kn&knoce&Kn&kti sacrificiu vulisti fari p&Ker&k nui peccaturi liberari. %66. Qua&Kn&ktu si excelsu i&Kn&k la humilitati, ki a li toy crucifixiru vulisti p&Ker&kdunari, azokì illi si pentissiru da loru peccati &Cet&c ki in lu et&Ker&knu focu no&Kn&k fussiru dan&Kn&kati. %67. &CEt&c inp&Ker&kzò nui, fidili &Kcrist&kiani, gridamu cu&Km&k grandi pietati ki li n&Kost&kri peccati da ti, &CIesu&c&K &k&CCristu&c, sianu sturbati, ki cu&Km&k lu P&Kat&kri &Cet&c lu Sp&Kirit&ku S&Kan&ktu vivu &Cet&c regni i&Kn&k et&Ker&knitati. Amen". %68. Vui figli, figli fidili di la s&Kan&kta eclesia catholica, auditi ki altri miraculi ki lu signuri fichi da poy, &Cet&c i&Kn&kp&Ker&kzò notati #[f°18 v°]@ menti a quisti cosi ki sequitanu app&Kre&kssu. %69. Da poy ki lu latu di la s&Kan&kta ymagini fu ap&Ker&ktu di la lanza, subitame&Kn&kti sangu et acqua i&Kn&kcome&Kn&kzau a ccurriri abundantime&Kn&kti. %70. Maraviglandusi, li p&Kri&knchipi di li sac&Ker&kdoti dissiru: "Prestam&Ken&kti sia portata una iarra &Cet&c sia misa a lu locu di la plaga et vidirimu lu fini di quista cosa ki sirrà". %71. Dundi factu ki fu lu coma&Kn&kdame&Kn&ktu, fu portata la iarra &Cet&c apressu la chaga fu misa &Cet&c di sangu &Cet&c aqua fu plina. %72. Intandu dissiru li iudei: "Nui havimu audutu da li &Kcrist&kiani ki &CCristu&c m&Ku&klti signi &Cet&c miraculi fachia ki nixunu altru li putia fari, &Cet&c inp&Ker&kzò &Kcon&kgregamu tucti qua&Kn&kti li malati, li nati muti, surdi, orbi, zoppi &Cet&c di om&Kn&ki generacioni di infirmitati et ungimuli di quistu sangu &Cet&c aqua &Cet&c vidirimu si zo ki dichinu li &Kcrist&kiani è veru, &Cet&c si no&Kn&k sirrà cussì comu dichinu li &Kcristi&kani, dirimu ki kistu &CCristu&c era fauzu homu et subvertaturi di la genti. %73. Vinuti ki foru li infirmi in la sinagoga, foru tucti qua&Kn&kti asp&Ker&ksi di quillu sangu et aqua, lu quali xiu di la cona di lu Salvatori; &Cet&c vule&Kn&kdu illi, zoè p&Ker&k li p&Ker&kfidi iudei, exp&Ker&kme&Kn&ktari la divina pote&Kn&kcia qua&Kn&ktu po fari supra la creatura, p&Ker&k vuliri &Kcon&kfundiri la iniquitati di li iudei, incredibili, subitame&Kn&kti p&Ker&k miraculu di Deu, foru facti tucti sani. %74. Intra li quali autri infirmi, era unu iudeu vechissimu, ki di la sua nativitati era statu sempri paraliticu. %75. Subitu ki di quistu sa&Kn&kgu et aqua fu expersu, di lu sou lectu sautau comu unu chervu. %76. Li p&Kri&knchipi di li sac&Ker&kdoti &Cet&c li autri iudei, vide&Kn&kdu tantu miraculu, foru tucti qua&Kn&kti maraviglati, &Cet&c cu&Km&k grandi pentime&Kn&ktu di cori crissiru lu signuri &CIesu&c&K &k&CCristu&c&K &k&Cet&c dichianu: "Gloria sia a ti, et&Ker&knu &Cet&c om&Kn&kipotenti P&Kat&kri, #[f°19 r°]@ ki a nui miseri hay revelatu lu unicu figlu tou, &CIesu&c&K &k&CCristu&c n&Kost&kru Signuri, lu quali profectau lu p&Kro&kpheta Ysaya qua&Kn&kdu dissi: "Eccu ki una virgini conchipirà &Cet&c parturirà, &Cet&c poy di lu partu virgini sirrà &Cet&c nui p&Ker&k la n&Kost&kra i&Kn&kvidia &Cet&c iniquitati iam&Km&kay no&Kn&k lu volcimu cridiri". %77. "Gloria sia a ti, &CCristu&c, lu quali lu n&Kost&kru p&Kat&kri veru Deu &Cet&c veru homu ignora&Kn&ktime&Kn&kti cu&Km&k morti orribili auchidiri no&Kn&k timeru, lu quali ancora nui l'autra fiata l'avimu crucifixu i&Kn&k la sua ymagini. %78. Gloria sia a ti &CCristu&c, figlu di Deu vivu, ki tanti meraculi ni ay demostratu. %79. I&Kn&k ti nui cridimu, tu siyi a nui mis&Ker&kicurdiusu, a ti nui currimu cu&Km&k tucta me&Kn&kti &Cet&c cori, &Cet&c i&Kn&kp&Ker&kzò fa&Kn&kni a nui digni di li n&Kost&kri peticioni". %80. Sanati ki foru tucti quilli infirmi, tucta la m&Ku&kltitudini di li iudei &Kcon&kcursi a lu episcopatu di quilla chitati p&Ker&k vuliri contari &Cet&c narrari tantu meraculu lu quali havia&Kn&ku vistu. %81. I&Kn&k lu quali episcopatu era lu po&Kn&ktifichi santu &Cet&c devotu, &Cet&c andati ki foru, ana&Kn&kti la sua p&Kre&ksencia tucti qua&Kn&kti si i&Kn&kginucharu, &Kcon&kfissaru &Cet&c gridandu cu&Km&k grandi vuchi haviri peccatu &Kcon&ktra lu signuri &Cet&c &Kcon&ktra di &CCristu&c, lu sou figlu. %82. &CEt&c lu p&Kre&kdictu episcopu volci sapiri la causa di tantu peccatu, &Cet&c illi li a&Km&kmustraru la s&Kan&kta cona di la ymagini di lu Salvaturi &Cet&c narraru om&Kn&ki cosa ki havianu factu i&Kn&k displachime&Kn&ktu di &CIesu&c&K &k&CCristu&c &Cet&c comu p&Ker&k lu corpu di lanza havia xutu sangu di lu latu di la ymagini di lu Salvaturi &Cet&c di li miraculi facti p&Ker&k quillu sangu p&Ker&k ordini narraru. %83. &CEt&c intandu lu episcopu li &Kcom&kme&Kn&kzau a spiyari i&Kn&k ki maynera quilla cona havianu atruvatu oy si l'avianu piglatu di alcunu altri. %84. Li iudey rispusiru comu unu &Kcristi&kanu la tinia i&Kn&k la casa sua &Cet&c poy, volendu tornari i&Kn&k altra casa, si la dim&Kin&kticau; #[f° 19 v°]@ et unu iudeu, intrandu in la p&Kre&kdicta casa, la actrovau. %85. &CEt&c lu episcopu subitu coma&Kn&kdau ki killu &Kcristi&kanu fussi atrovatu &Cet&c dava&Kn&kti lu ep&Kiscop&ku fussi minatu p&Ker&k vuliri sapiri lu factu di quista cona comu havia andatu. %86. Consociacosa ki lu ep&Kiscop&ku lu spiyassi i&Kn&k ki modu kista cona ad illu era p&Ker&kvenuta, oy comu cussì studiusame&Kn&kti era pinta. %87. Illu respusi &Cet&c dissi: "Nicodemu, lu quali venia ad &CIesu&c&K &k&CCristu&c di nocti p&Ker&k timuri di li iudei &Cet&c guarda&Kn&kdu la fachi sua, &Kcon&ktempla&Kn&kdula m&Ku&kltu beni cu&Km&k grandissima devocioni, ava&Kn&kti ki &CCristu&c fussi mortu, la pinsi i&Kn&k una tabula, et poy ki illu fu mortu, la lassau a Gamalieli sou figlu &Cet&c Gamalieli la lassau a Paulu ap&Kostu&klu. %88. Paulu la lassau a Iacupu &Cet&c Iacupu a Ximuni &Cet&c Ximuni a Zakeu &Cet&c p&Ker&k quistu modu, p&Ker&k unu grandi t&Kem&kpu, la p&Kre&kdicta cona stecti i&Kn&k la chitati di Ierusalem p&Ker&kfina a li quara&Kn&kta tri a&Kn&kni ki &CCristu&c mu&Kn&ktau i&Kn&k chelu, &Cet&c dui a&Kn&kni i&Kn&kna&Kn&kti ki Titu &Cet&c Vespesianu havissiru distructa la chitati di Ierusalem. %89. Li dixip&Ku&kli di &CCristu&c &Cet&c l'autri &Kcrist&kiani ki eranu in la predicta chitati di Ierusalem, foru a&Km&kmonuti ki divissiru aba&Kn&kdunari et andarisindi i&Kn&k lu reami di Herodi. %90. Partuti ki foru di la chitati, om&Kn&ki cosa ki era necessaria a la n&Kost&kra fidi si portaru ap&Kr&kessu, i&Kn&ktra li quali cosi portaru quista cona &Cet&c stecti i&Kn&k la provincia di Siria. %91. La quali cona a &Km&kmi fu lassata di lo mey pare&Kn&kti p&Ker&k hereditati &Cet&c haiula possedutu p&Ker&kfina ad ora. %92. Quista è la iusta veritati di la cona, comu fu trovata la cona di lu n&Kost&kru Signuri Salvaturi. %93. Lu signuri episcopu, audutu ki appi quisti paroli, si vultau cu&Km&k grandi devocioni &Cet&c lac&Kri&kmi a lu populu iudaycu &Cet&c dichia: %94. "O populu di Is&Krae&kl &Kcon&kvertiti a lu Deu #[f° 20 r°]@ di li toy patri &Cet&c di quillu ki è signuri di li vivi &Cet&c di li morti, &Cet&c di li creaturi racionali &Cet&c no&Kn&k racionali. %95. &CEt&c addura nui &Kcrist&kiani lu figlu di Deu om&Kn&kipotenti, p&Ker&k lu q&ali om&Kn&ki cosa su creati, &Cet&c la tua testa dura i&Kn&kclinirà a lu oglu di lu Sp&Kirit&ku S&Kan&ktu, azokì si poza arremullari di tantu peccatu ki tu hay factu; %96. lu quali Sp&Kirit&ku S&Kan&ktu è vivificaturi di tucti li vivi &Cet&c di li soy fidili amaturi, &Cet&c illu è illuminaturi di li n&Kost&kri animi". %97. Intandu lu populu iudaicu cu&Km&k gra&Kn&kdi leticia i&Kn&k tali modu i&Kn&kcome&Kn&kzau a cantari: %98. "Unu è lu Deu p&Kat&kri &Cet&c illu è i&Kn&kgenitu; unu è lu figlu &Cet&c illu è generatu, zoè lu n&Kost&kru Signuri &CIesu&c&K &k&CCristu&c, lu quali crucifixeru li n&Kost&kri p&Kat&kri p&Ker&k ignora&Kn&kcia, &Cet&c nui &Kcon&kfessamu ora essiri n&Kost&kru veru Deu. %99. Unu è lu Sp&Kirit&ku S&Kan&ktu, lu quali prochedi di intra&Km&kbu dui, p&Ker&k lu quali nui cridimu senza dubiu essiri salvati". %100. &CEt&c quisti cosi illi dichendu, standu gictati in t&Ker&kra dava&Kn&kti di lu episcopu, dima&Kn&kdavanu p&Ker&kduna&Kn&kza di lu peccatu ki havianu factu &Cet&c dima&Kn&kdavanu ancora tucti di baptizarisi. %101. E&Kt&k intandu lu ep&Kiscop&ku cu&Km&k grandi gauyu li richippi; p&Ker&k alcuni iorni li insignau la fidi di &CCristu&c &Cet&c fichi deiunari. %102. Poy ki illu li appi factu catacumini, zoè inbizatuli la fidi catolica, tri iorni i&Kn&k lu nomu di la S&Kan&kta T&Kri&knitati li fichi ieiunari, &Cet&c di l'aqua di lu s&Kan&ktu baptismu li baptizau. %103. Poy ki li appi baptizatu, &Cet&c illi pregaru a lu s&Kan&ktu ep&Kiscop&ku ki di la loru sinagoga una eclesia, i&Kn&k lu nomu di lu S&Kant&ku Salvaturi, li fachissi hedificari. %104. &CEt&c cussì, lu s&Kant&ku ep&Kiscop&ku adimpliu la loru peticioni. %105. &CEt&c i&Kn&ktandu income&Kn&kzau la &Kcristi&kanitati di hedificari m&Ku&klti eclesii i&Kn&k lu nomu di lu Salvaturi, perkì ki i&Kn&kna&Kn&kti li n&Kost&kri antiqui no&Kn&k p&Kre&ksummeru di fari #[f° 20 v°]@ tali cosa, ma, p&Ker&k lu meraculu factu &Cet&c p&Ker&k lu coma&Kn&kdame&Kn&ktu di lu su&Km&kmu pontifichi, i&Kn&kcome&Kn&kzaru ad hedificari eclesii et altari. %106. Prigaru ancora li p&Kre&kdicti iudei a lu s&Kan&ktu episcopu ki tucti qua&Kn&kti li loru muskiti, ki eranu p&Ker&k la p&Kro&kvincia di Siria, ki li divissi fari hedificari eclesii ad reverencia di li s&Kan&kti apostuli &Cet&c di li altri s&Kan&kti martiri. %107. Et a quista peticioni &Kcon&kdixindiu lu ep&Kiscop&ku m&Ku&kltu vulinteri &Cet&c cu&Km&k grandi devocioni &Cet&c p&Ker&k quistu mirac&Ku&klu &Cet&c p&Ker&k ancora la hedificacioni di tanti animi, li quali possidia lu n&Kost&kru inimicu sathana. %108. Fu factu unu grandi gauyu sp&Kirit&kuali i&Kn&k killa chitati di Berinthu. %109. Factu ki foru quisti cosi, lu venerab&Ki&kli &Cet&c su&Km&kmu pontifichi, zoè lu s&Kan&ktu papa di Ruma, a lu quali andau la relacioni di tantu miraculu, nocti &Cet&c iornu no&Kn&k finava di cogitari di la iarra la q&ali era plina di la p&Kre&kdicta cona, zoè ki si divissi fari di quillu sangu. %110. &CEt&c unu sanu &Cet&c savi &Kcon&ksiglu fu actrovatu i&Kn&ktra li cardinali, ki lu p&Kre&kdictu sangu fussi p&Kar&ktutu &Cin&c m&Ku&klti anpolluzi di vitru, &Cet&c ki li eclesii di la &Kcrist&kianitati i&Kn&kdi divissiru essiri &Kcon&ksolati. &CEt&c cussì fu factu. %111. Di lu quali sangu di fu portatu i&Kn&k la provi&Kn&kcia di Asia, Africa, Europa, &Cet&c tucti quilli miraculi ki eranu facti i&Kn&k quilla chitati eranu i&Kn&k quilli p&Kro&kvi&Kn&kcii narrati. %112. P&Ker&k li comessarii di lu s&Kan&ktu patri acoma&Kn&kdanduli ki quista festivitati p&Ker&k om&Kn&ki a&Kn&knu in lu misi di nue&Km&kbru si divissi celebrari ad honuri di lu S&Kan&ktu Salvaturi. %113. La quali festivitati havi nomu di cona d&Komi&kni, &Cet&c no&Kn&k minu quista festa, si divi havi intra li &Kcrist&kiani, ki sia la festa di la nativitati di &CIesu&c&K &k&CCristu&c oy di la Pasca &Cet&c di li autri #[f°21 r°]@ solle&Kn&knitati grandi ki su&Kn&knu infra l'a&Kn&knu a laudi et gloria di lu n&Kost&kru signuri &CIesu&c&K &k&CCristu&c, lu quali cu&Km&k lu Patri &Cet&c lu Sp&Kirit&ku S&Kan&ktu vivi &Cet&c regna i&Kn&k secula seculor&Kum. &kAmen. %114. Kista festa si celebra a li novi iorni di nove&Km&kbru.